تحلیل روابط حاکم بر بارندگی و دبی رسوب در حوضه آبریز لیقوان چای

فرآیند رسوب زائی در حوضه های آبریز که از معضلات اساسی و مطرح در مدیریت آنهاست، از ماهیت پیچیده ای برخوردار بوده و ما را ناگزیر به در نظر گرفتن برخی از عوامل موثر در وقوع آن می سازد. بدین منظور در تحقیق حاضر ابتدا دبی رسوب معلق، برای روزهایی بدون داده برداری با استفاده از برازش منحنی توانی سنجه رسوب بین دبی رسوب، بین دبی جریان همان روز و همچنین مدل سازی آن در برنامه ریزی ژنتیک برآورد شد. سپس با استفاده از معیار های ارزیابی، برنامه ریزی ژنتیک دقیق ترین روش برای برآورد رسوب معلق در حوضه مورد مطالعه نسبت به منحنی سنجه رسوب انتخاب گردید. آنگاه برازش توابع رگرسیونی بین پارامتر های دبی متوسط جریان و بارش با دبی رسوب معلق در محیط برنامه spss 16 و مدل سازی در برنامه ریزی ژنتیک در بازه های زمانی سالانه، ماهانه و فصلی انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین متغیر دبی متوسط جریان و دبی رسوب معلق اثر معنی دار همراه با همبستگی بالای 90 % در اکثر بازه های زمانی مورد مطالعه وجود داشته و بین متغیر بارش و دبی رسوب معلق اثر معنی دار همراه با همبستگی پائین نسبت به پارامتر هیدرومتری دبی متوسط جریان برقرار است. بالاترین میزان همبستگی بین بارش و دبی رسوب معلق در فصل بهار برای ایستگاه لیقوان و پائین ترین میزان این همبستگی برای فصول پائیز و زمستان بوده است. در برنامه ریزی ژنتیک از 3 تیپ مدل استفاده شد و با توجه به معیارهای ارزیابی مدل دوم (دبی متوسط جریان و دبی رسوب معلق) دقیق ترین مدل نسبت به مدل های اول (بارش و دبی رسوب) و سوم (دبی متوسط جریان و بارش با دبی رسوب معلق) نشان داده شد . در اکثر موارد به جز فصول بهار و تابستان در ایستگاه لیقوان، وارد کردن متغیر بارش همراه با دبی متوسط جریان در مدل از دقت آن کاسته است.